De afkorting COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Chronische obstructieve longaandoeningen). Het is een verzamelnaam voor longaandoeningen die zich kenmerken door een vernauwing van de luchtwegen die niet of niet geheel omkeerbaar is.
Deze vernauwing wordt geleidelijk aan erger en hangt meestal samen met een abnormale ontstekingsreactie van de longen op prikkels van buitenaf, zoals roken, kleine gasdeeltjes of fijnstof. Die vernauwing maakt het ademen moeilijker en minder efficiënt.
Typische verschijnselen zijn hoesten en slijm opgeven. Kortademigheid bij inspanning en piepende ademhaling zijn andere bekende verschijnselen bij patiënten.
Patiënten kunnen geregeld luchtweginfecties hebben, waardoor hun conditie verder achteruitgaat. Deze perioden worden wel exacerbaties genoemd. Deze kunnen grote beperkingen opleveren. Inademen gaat meestal wel, maar vooral uitademen levert vaak problemen op.
Als COPD-patiënten zich inspannen gaan ze sneller ademen. De druk in de borstkas kan te groot worden voor de kleine, minder stevig geworden luchtwegen, waardoor ze bij het uitademen vroegtijdig dicht kunnen gaan zitten. De ademhaling wordt kort en oppervlakkig.
Ook de zogenoemde hulpademhalingsspieren gaan meedoen om toch voldoende zuurstof binnen te krijgen. Op den duur leidt dit tot een inademingsstand van de borstkas. Normaal ademen kost steeds meer energie en men wordt snel benauwd.
Als patiënt met beginnend COPD merkt u dat tijdens zwaardere lichamelijke inspanning zoals fietsen tegen de wind in of hardlopen. Als de klachten verergeren, kunt u al benauwd worden bij bijvoorbeeld traplopen of een stuk wandelen.
Zo’n 350.000 mensen in Nederland lijden aan COPD. Verreweg de belangrijkste oorzaak is (mee)roken. Rook veroorzaakt een lang aanhoudende ontsteking van het slijmvlies in de luchtwegen.
Langdurig werken in een omgeving met fijnstofdeeltjes, zoals steenstof in de lucht kan ook tot een ontsteking leiden. De beschadiging van het slijmvlies verergert geleidelijk waardoor klachten vaak pas na het veertigste levensjaar merkbaar worden.
Verder kunnen factoren zoals luchtverontreiniging en erfelijkheid een rol spelen. Helaas kan niet genezen worden. U kunt er wel zo goed mogelijk mee leren omgaan. Loop daarom niet te lang met klachten door en zorg voor een goede behandeling.
Daarbij werken veelal huisarts, specialist, longarts, fysiotherapeut, oefentherapeut, gespecialiseerde verpleegkundige en/of verzorgende van de thuiszorg samen.
De allerbeste behandeling is een rookvrij leven leiden. Door rookvrij te leven verergert de ziekte minder snel, ook als u al jaren rookt. Voor ondersteuning kunt u terecht bij uw huisarts en bij Stivoro (zie www.stivoro.nl)
Verder is het van belang uw medicijnen op de voorgeschreven manier te gebruiken. Ook een actieve leefstijl handhaven door eventueel te sporten en/of begeleid door een fysiotherapeut in een beweeg- of revalidatieprogramma is belangrijk.
Door beweging houdt u uw conditie op peil. U raakt minder snel vermoeid, u herstelt sneller na een infectie en u voelt zich minder benauwd na inspanning. Ook hebben spieren die getraind worden geleidelijk minder zuurstof nodig. Dit zorgt dat u minder benauwd wordt.
Bovendien is beweging goed tegen de bijwerkingen van bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden, die kunnen leiden tot zwakkere spieren en botontkalking. Ongezonde voeding en over- of ondergewicht zorgen voor achteruitgang van uw conditie. Het is dus zaak om ook hier op te letten.
Training kan ook een positieve invloed hebben op andere aandoeningen die vaak voorkomen in combinatie met COPD zoals cardiovasculaire aandoeningen, diabetes en perifeer vaatlijden.
